Er zijn verschillende verwekkers die diarree bij pasgeboren kalveren kunnen veroorzaken. De belangrijkste vier zijn E. coli (bacterie), het rotavirus, het coronavirus en de parasiet cryptosporidium. E. coli kan al vanaf twaalf uur na de geboorte diarree veroorzaken, het rota- en coronavirus veroorzaken diarree tussen de vierde en veertiende levensdag. Cryptosporidium parvum (protozo) veroorzaakt hardnekkige diarree bij kalveren die tussen de 5 en 20 dagen oud zijn. Menginfecties van bovenstaande verwekkers kunnen ook gelijktijdig voor problemen zorgen. Overigens kunnen ook voedingsfouten tot diarree leiden. Door mest van kalveren met diarree bij ons in de praktijk te laten onderzoeken kan de specifieke verwekker worden bepaald.
De infecties met E.coli, en de twee genoemde virussen kunnen vaak goed onder controle worden gehouden met vaccinatie en goede biestgift. Cryptosporidium stelt ons voor een grotere uitdaging. De parasiet cryptosporidium parvum is een zoönose en daarom gevaarlijk voor mensen. Let vooral op contact van kinderen met de (zieke) kalveren.
Kalveren nemen de parasieten op uit de omgeving en eenmaal in het kalf aanwezig beschadigen die de darmwand. Besmette kalveren scheiden zeer grote hoeveelheden oöcysten (eieren) van de cryptosporidium parvum uit. Deze oöcysten vormen een belangrijke infectiebron voor andere kalveren, waarbij oudere kalveren steeds de jongere besmetten. Als er minder oöcysten in de omgeving zijn en het kalf ouder wordt, neemt de gevoeligheid voor cryptosporidiose af. Om een uitbraak met cryptosporidium te voorkomen is het belangrijk alle kalveren voldoende eerste biest te geven binnen twee uur na de geboorte. Pasgeboren kalveren moeten naar een schone eenlingbox worden gebracht. Zolang als het kalf daar verblijft moet dit altijd uit dezelfde emmer worden gevoerd.
Eieren van de Cryptosporidium zijn resistent tegen vrijwel alle desinfectiemiddelen en kunnen tot een jaar overleven in de omgeving. Wanneer een infectie is aangetoond, is het belangrijk dat alle hokken waar jonge kalveren in komen grondig worden schoongemaakt en ontsmet met water van minimaal 80°C, of een ammoniak-oplossing.
Als Cryptosporidium parvum als verwekker is aangetoond, moeten systematisch alle nieuw geboren kalveren behandeld worden met halofuginone.
